Tom, Dick ve Harry, Ray Cooney'in, oğlu Michael Cooney ile birlikte 2003 yılında yazdığı keyifli bir vodvil. Ray Cooney'in oyunları ülkemizde hemen hemen her yıl sahneleniyor. Ben de kendisine yeteri kadar aşinayım. Aslında Ray Cooney'in oyunları konu ve karakter yaratımı itibariyle birbirine çok benzer. Ya bir aldatma vardır ya bir kovalama, ya karışıklıktan doğan kaos güldürür ya da yanlık anlaşılmadan kaynaklı bir durum. Oyunların isimleri bile mevzu hakkında yeterli ipucunu verir. (Hangisi Karısı?, Hangisi Babası?, Kaç Baba Kaç, Arapsaçı vs.) Fakat Ray Cooney bu basit konuları, ince espri ve matematiksel bir kurgu ile seçkin oyunlar haline getirir. Bu nedenle benim için vodvil türünün ustasıdır. Tom, Dick ve Harry, yazarın ustalık dönemine ait bir oyun ve diğer oyunları gibi, sakin başlayıp, tempolu devam eden, akabinde yine sakinleşen bir yapıya sahip. Tıpkı insan ömrü gibi.
Oyunun durağan sahneleri, 'konuyu açma' amacındadır ve bu amaç, insanın 'yaşama (konuya) girme' çabası dolayısıyla bebeklik dönemine benzetilebilir. Gittikçe artan tempo, konunun başat konuma gelmesini sağlar ve karakterlerin olaya tamamen dahil olduğunu gösterir. Bu dahiliyet, insanın okuma-çalışma-kazanma gibi hayatının büyük bir bölümünü kapsayan ve yaşamını bu üç unsura bağlayan yetişkinlik dönemi ile paralel sayılabilir. Oyundaki hareketin bitmesi ise düğümlerin çözümü ve mutlu sona işaret eder. Bu da insan ömründeki hareketin ve beklentinin azaldığı yaşlılık dönemine tekabül etmesi ile eş değer kılınabilir. Tek fark yaşamın herkes için mutlu sonla bitmemesidir. Bu son, oyun bazında bakılacak olursa, insani ilişkilere, sevgi ve saygıya bağlıdır. Ray Cooney burada oldukça insani bir mesaj vermiştir.
Tom, Dick ve Harry de olaylar şöyle gelişir: Tom ile eşi Linda, bir bebek evlat edinmek için son aşamaya gelmişlerdir ve saat 10.00'da gelecek olan evlat edindirme kurumu yetkilisi Bayan Potter'ı beklemektedirler. 55 dakikalık bu bekleyiş sırasında seyirci, Tom ile Linda'nın oturdukları evi satın almak istediklerini fakat yeterli paralarının olmadığını, ev sahibinin ise yüksek bir ücret talep ettiğini öğrenir. Tom'un, hastahanede çalışan küçük kardeşi Harry, çözüm olarak, öğrencilerin kullandıkları bir kadavrayı, parçalar halinde evin bahçesine gömmeyi ve bu sayede evin alım bedelini düşürmeyi önerir. Bu fikre ortak olan ortanca kardeş Dick ve karavana gizlenip gelen biri yaşlı biri genç iki kaçak göçmenin olaya katılımıyla, işler içinden çıkılmaz bir hal alır. Komedi tam da bu noktada başlar.
İlham Yazar, yaratıcı bir rejisör. Kendisini Ankara Devlet Tiyatrosu'ndan takip ediyor ve beğeniyorum. Daha çok komedi oyunlarını yönetmeyi sevdiğini biliyorum. Rejisörün, metnin 'trafiğini' çözdüğü çok açık. Ne zaman kırmızı, ne zaman sarı ve ne zaman yeşil ışık yakacağını, sahnelerin gidişatlarına göre belirlemekte başarılı. 55'er dakikalık her iki perdeyi, seyircinin gözü önünde ilerleyen bir saat mevcut iken, zamansal açıdan kotarmak çok zor bir iş. Bunun için gerekli olan iki şey: hız ve dinamizm. (Rock müzik de bu duruma bir katkı) Biraz önce bahsettiğim 'ışık' olayı, biraz da bu durumu açıklayıcı bir ibare. Yönetmen ile kadro uyumu aşikâr.
Rejisörün, Büyükbaba karakteri yerine Büyükanne yani erkek oyuncu yerine kadın oyuncu seçimi, iki kadının dayanışması, kaçanların hep kadın oluşları gibi, 'kadın' meselesine parmak basması yönünden, metnin eğlenceli içeriğinin bir 'söz'ü. Bingley ve Brandford isimlerinin, Marks ve Spencer şeklinde değiştirilmesi, kelime anlamları açısından önemli. Marks, 'ceset kalıntısı / artık' demek. Oyunun genelini düşündüğümde, bir mâna ifade ediyor. Spencer'ın ise Marks'a uyumlu ve ayrılmaz ikili (Dick ve Harry) sıfatını pekiştirmesinden dolayı konulduğu kanaatindeyim.
Başak Özdoğan'ın dekor tasarımı 'yerleşim' bakımından çok çok iyi. Vodvil demek aynı zamanda kapı komedyası demektir. Her türlü giriş - çıkışın, kanepenin ve en önemlisi saatin konumlandırılışı, oyuna hizmet etmiş. Oyuncuya bırakılan alanlar, hareket için ideal. Modern ve klasiğin harmanlanışı, ev sahibinin ve çiftin yaşları ekseninde, oyuna uyumlu. Funda Çebi'nin kostüm tasarımları, oyun kişilerinin, karakteristik özelliklerini belirleyici türde. Kerem Çetinel'in ışık tasarımı ise, metnin belirttiği sabah saatleri ışığını yansıtmakta iyi.
Devrim Özden Akın (Tom), Murat Danacı (Dick), Ercüment Yılmaz (Harry), Başak Boran Oksal (Linda), Çiğdem Altuğ (Bayan Potter), Elçin Tezcan (Andrra), Pınar Bekaroğlu (Kaqushe), Ayhan Bekdemir (Memur Dows) ve Berkay Gökçek (Boris) 'ekip uyumu işte budur!' dedirtiyor. Her oyuncu üzerine düşen görevi yerine getirerek, seyirciye lezzetli bir vodvil sunuyor. Uzun zamandır vodvil izlemeyi bırakmıştım, özlemişim. İyi geldi. Eskişehir Şehir Tiyatroları'nın repertuarını beğeniyorum. Harry karakterini oynayan Ercüment Yılmaz aynı zamanda kurumun Genel Sanat Yönetmeni imiş. Oyunculuğunu çok beğendim, yöneticiliği de öyle gibi duruyor. Emeği geçen herkesi kutlar, alkışlarının bol olmasını dilerim...
Notlar:
Oyun 2 perde / 2 saattir.
Fotoğraf bana aittir.
Kaynak
Oyun metni (Tom, Dick ve Harry)
Ege KÜÇÜKKİPER
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder